YÜZDE 44 YAĞ ORANLI AYÇİÇEĞİ İÇİN AVANS ÖDEMELERİ BELLİ OLDU

Trakya Birlik Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Kocabıyık % 44 yağ oranlı ayçiçeği için 15 Bin TL/Ton ön ödeme ödemesi yapılması kararının alındığını açıkladı.

Ekim alanlarında % 15 lik daralma oldu

Kocabıyık açıklamasında ” Yağlık Ayçiçeği, Türkiye bitkisel yağ tüketiminde % 80-85 civarında payı ile ülkemizde üretimi meydana getirilen stratejik öneme haiz tarımsal ürünlerimizin başlangıcında gelmektedir. 2023/2024 üretim sezonu yağlık ayçiçeği ekim alanlarında bundan önceki yıla nazaran aşağı yukarı %15’lik bir daralma gerçekleşmiş olup, küresel ısınma bağlamında bölgemizde ekilişten hasada kadar yaşanmış olan yoğun kuraklık ve aşırı sıcakların etkisi ile gerek yağ oranlarında gerekse de dekar başına verimlilikte ön görülemez kayıpların yaşandığı bağlı kooperatiflerimizde meydana getirilen mübayaa sonuçlarıyla görülmektedir. Bu itibarla, Ülkemiz için üstün dereceli üretimin gerçekleştirildiği bundan önceki sezona göre gerek ekim alanlarında ki azalış gerekse de kuraklık ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle toplam Ülke rekoltesinin %30’un üstünde bir azalışla 1.3 milyon ton seviyesinde gerçekleşeceği beklenmektedir.

Ülkemizde yaşanmış olan kuraklık ve yüksek sıcaklıkların etkisiyle yağlık ayçiçeği üretiminde gerçekleşen ciddi toplam ürün düşüşüne karşılık, yağlık ayçiçeği üretiminde en büyük üreticiler olan Ukrayna ve Rusya’da önceki sezondan devrolan yüksek ürün stoklarına ayrıca olumlu iklim koşulları altında beklentilerinde üstünde 30 milyon tonu aşan rekolteye ulaşılacağı internasyonal kuruluşlar tarafınca raporlanmaktadır. Dünya yağlı tohumlar rekoltesindeki olumlu gelişmeler ışığında son bir aylık süreçte yağlık ayçiçeği ve ham yağ tutarları %15’e varan miktarda düşüş göstermiş olup yeni sezona dair yüksek rekoltenin yanısıra önceki sezondan devrolan yüksek ürün stokları da fiyatlar üstünde olumsuz baskı oluşturmaya devam etmektedir. Bu durum, Temmuz ayının ortalarında başlayan yurt içi yağlık ayçiçeği hasat devri ürün fiyatlamasında dalgalı bir seyrin oluşmasına niçin olmaktadır. Tahıl koridorunda yaşanacak olumlu gelişmeler aşağı yönlü fiyat haraketliliğini daha da derinleştirebilecektir.

Ülke yeterliliğinin karşılanması noktasında dış tedarike bağımlı bulunduğumuz ve halihazırda sürmekte olan üretim sezonunda yeterlilik oranımızın %50’nin dibine düşeceği yağlık ayçiçeği üretimimizin sürdürülebilirliği açısından çiftçilerimizin tarımsal üretimlerinden elde edeceği gelirin de sürdürülebilir refah seviyesinde gerçekleşmesi büyük ehemmiyet arz etmektedir. Kuraklık ve yüksek ısı koşullarında takribi verimlerin ciddi ölçüde düşerek üretim maliyetlerinin çiftçilerimiz için oldukça daha yüksek seviyelerde oluşması yurt içi ürün fiyatlarının belirlenmesi noktasında müstahsil beklenti ve taleplerini haklı olarak yükseltmektedir. Bu kapsamda ürün fiyatlarının belirlenmesinde en mühim değişken olan gümrük vergilerinin seviyesi ile Devletimizce çiftçilerimize direkt olarak gelir desteği olarak sunulan ödeneklerin tutarı, sonraki üretim sezonlarında ülke yeterliliği hedefine ulaşılmasında asli etmenler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda, 01.01- 31.05 2023 tarihleri arasında %0 olarak uygulanan gümrük vergileri 01.06.2023 tarihinden itibaren DTÖ anlaşması kapsamında azami hadlerine yükseltilmiş ancak, yukarıda sayılan nedenlerle dünya fiyatlarında yaşanmış olan sert düşüşe ayrıca yüksek finansman maliyetinin müstahsil birlikleri, sanayici ve tüccar üstünde oluşturduğu ekstra maliyet baskısıyla yurt içerisinde oluşan ürün tutarları çiftçilerimizin sürdürülebilir gelir elde edebilmesinde kifayetsiz kalmıştır. Bu çerçevede, Devletimizce ilave gümrük vergisi yoluyla ithal ürün maliyetlerinin daha yukarıda oluşmasını sağlayacak nezaret fiyatı uygulaması hayata geçirilerek ürün fiyatlarının ziraatçi maliyetleriyle orantılı seviyelere yükseltilmesi amaçlanmıştır.

Tüm bu büyüme ve düzenlemelerin ışığında, Ülkemizdeki mevcut gümrük diyeti uygulamaları, dünya rekoltesi ve beklenen fiyat seviyeleri, döviz kurlarının ihtimaller içerisinde seyri, finansman maliyetleri gibi fiyatlamaya etki eden bütün değişkenler Birliğimizce değerlendirilerek oluşan piyasa koşulları kapsamında 2023/2024 sezonunda müstahsil ortaklarımıza uluslararası kontrat payı olan % 44 yağ oranlı ayçiçeği ürünü için 15.000 TL/Ton ön ödeme ödemesinde bulunulması karar dibine alınmıştır.  Takip eden süreçte yukarıda sayılan fiyatlama parametrelerinde müstahsil ortaklarımız lehine oluşabilecek olumlu gelişmeler değerlendirilerek “Ön Alım Fiyatı” duyuru edilecek ve bu suretle nihai alım fiyatımız oluşturulacaktır. Ham yağ oranına göre meydana getirilen alımlarda % 44 yağ oranlı baz fiyata göre % 1,5 oranında çarpan kullanılarak müstahsil ortaklarımızın teslim etmiş olduğu mamüllerin fiyatı hesaplanacaktır.

Eylül ayı sonunda hasat tamamlanacak

Yıllara göre değişim göstermekle beraber Ülkemizde üretilen yağlık ayçiçeği ürününün % 20-30’u, etkenlik bölgesindeki ürünün ise %40-50 oranındaki kısmı Birliğimizce mübayaa edilmektedir. Ağustos ayının ilk haftası ile başlayan hasat günden güne yoğunlaşmakta olup Ülke hasadının oldukça büyük ölçüde Eylül ayının sonlarında tamamlanması beklenmektedir. Birliğimize bağlı 48 kooperatifimize ait 103 alım merkezi ve iki fabrikamızda bugüne dek toplam 111.290 ton ayçiçeği mübayaası gerçekleştirilmiştir.

Son iki üretim sezonunda gerek yağlık ayçiçeği üretim havzaları arasında oluşan fiyatlama farklılıkları gerekse de sürem içerisinde yaşanmış olan gelişmelerle oluşan keskin fiyat hareketlilikleri çiftçilerimizin yağlık ayçiçeği üretiminde motivasyonunu ve sürdürülebilirliğini olumsuz etkilemektedir. Ekim alanlarında yaşanmış olan mühim orandaki gerilemeye ayrıca iklim krizinin tarımsal üretim üstündeki olumsuz etkilerinin devam edeceği yönündeki projeksiyonlar ile beraber değerlendirildiğinde, içerisinde bulunduğumuz sezona göre %100’ün üstünde üretim maliyet artışı yaşanacak 2024/2025 üretim sezonunun ekilişten hasada büyük bir hassas planlanarak bu doğrultuda çalışılmalarda bulunulması Ülkemiz için stratejik öneme haiz yağlık ayçiçeği üretiminin sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme haiz olacaktır.

İklim krizi şartları altında binbir emekle üretim yapmak için savaşım eden çiftçilerimizin hak etmiş olduğu gelirin oluşması noktasında gümrük vergilerinin yerli üretim lehine tekrar belirlenmesinde desteklerini esirgemeyen Ticaret Bakanımız Sayın Prof. Dr. Ömer Bolat ve Tarım Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı’ya, Ticaret Bakan Yardımcımız Sn. Mustafa Tuzcu ile Tarım Bakan Yardımcılarımız Sayın Prof.Dr. Ahmet Gümen ve Sayın Dr. Ahmet Bağcı’ya, Süreç Boyunca gayret ve desteklerini yakından hissettiğimiz Bölge Milletvekillerimize, Ticaret Bakanlığımız İthalat Genel Müdürlüğü ile Tarım Bakanlığımız Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nün değerli Bürokratlarına, gene 15.09.2023 tarihindeki resmi gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren tarımsal destek sunar kapsamında açıklanan yağlık ayçiçeği ayrım ödemesi desteği ile iklim krizi altında yüksek üretim maliyetiyle üretimlerini gerçekleştiren çiftçilerimiz için daha da anlamlı hale gelmiş olarak ilk defa kapsama alınan yağlık ayçiçeği sertifikalı tohum kullanım desteği için Tarım Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı ile Bakanlığımızın değerli bürokratlarına teşekkür ve şükranlarımızı sunar, 2023/2024 tarımsal üretim sezonunun Ülkemiz, Milletimiz, müstahsil ortaklarımız ve bütün çiftçilerimiz için hayırlı ve verimli olmasını dileriz.” Dedi.