Buğday ve mısırda kriz büyüyor fiyatlar uçuyor

İklim değişikliği ve pandemi ile üstün dereceli üzerine üstün dereceli kıran besin fiyatları, dünya genelinde Rusya-Ukrayna savaşının sonra yeni zirvelere yol alırken, Türkiye’de ise arz sıkıntısının yanısıra yüksek enflasyonun besin fiyatlarını tetiklemeye devam etmesi bekleniyor. Pandemi sonra 825 milyona ulaşan açlıkla savaşım eden insan sayısında da büyük artış beklenen 2022’de dünyanın buğday ve mısır ambarı olan Rusya ve Ukrayna’da yaşanmış olan gelişmeler sebebiyle bu iki ürün için de alarm zilleri çalıyor. Fiyatlar ise dünya genelinde 1990 yılından bu yana en yüksek seviyeyi mart ayında gördü.

Arzda yaşanacak bu daralmalar sebebi ile dünyada besin fiyatlarının artmaya devam edeceğini ve bu durumun Türkiye’ye de yansıyacağını özetleyen Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilcisi Yardımcısı Ayşegül Selışık, “Rusya ve Ukrayna’da ilkbahar ekiminin aksayacağını düşünüyoruz. Tarımsal işgücü yerinden oldu orada. Bu, tutarları yükseltecek, maliyetler artacak. Yine lojistik ve besin tedarik zinciri bozuldu o tarafta. Bu bizlere de yansıyacaktır. Buğday ve mısır arzının dünyada azalmasını öngörüyoruz. Arzdaki azalma besin fiyatlarını artıracak. Enflasyonda etkili olan her şey besin fiyatlarına yansıyor” değerlendirmesini yaptı.

Tarihi seviyede

FAO Gıda Fiyat Endeksi, mart ayında yaklaşık 159.3 puanla, endeksin fiyat takibine başladığı 1990 yılından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Şubat ayına göre yüzde 12.6 artışa işaret eden bu seviye, Mart 2021’e göre ise yüzde 33.6 daha yüksek.

Maliyetler tutarları zirveye taşıyor

Tarım sektöründe tutarları iklim ve Rusya-Ukrayna savaşı haricinde kayıtların de etkilediğini özetleyen Selışık, “Küresel krizin etkilerini Türkiye’de de hissediyoruz. Tarım sektöründe fiyatların yükselmesinde çatışma mevzubahis fakat enerji fiyatlarının yükselmesini de unutmamız lazım. Enerjide küresel bir artış var. Bu artış girdilere yansıyor. Çiftçinin girdilerde desteklenmesi lazım. Burada yemin de üretilmesi gerekiyor” dedi.

Çiftçilerin yerini mevsimlik işçi aldı

Türkiye’de tarımdan kopuşu ve çiftçilerin toprağı bırakmasını da değerlendiren Ayşegül Selışık, çiftçinin giderek yaşlandığını, genç nüfusun şehirlerde yaşama eğiliminin arttığını ve ziraat arazilerinde bir miktar daralma bulunduğunu aktardı. Selışık, “Genç çiftçinin tarımdan uzaklaşması var fakat bunun yerini dolduran bir de mevsimlik ziraat işçisi var” dedi. Selışık, Türkiye’nin tarımda talihli bir ülke bulunduğunu ve yüzde 75 bağışlama ile devreye alınan terk edilmiş ziraat arazilerini açma projesinin fiyatlarda oluşacak daha asimetrik bir çıkışın önüne geçebileceğini kaydetti.