Anadolu’nun Değerleri: Hacı Bayram-ı Veli

HAZIRLAYAN: CANSU BALOĞLU

Anadolu coğrafyası varlıklı kültürel yapısıyla çoğu kıymeti bulundurmuştur. Tarihi yüzyıllar öncesine dayanan bu topraklarda tekrar eşine rastlanmayacak maneviyatı yüksek yol gösterici insanoğlu yetişti. Ankara’da türbesi bulunan Hacı Bayram-ı Veli de Anadolu topraklarında yetişen en mühim mutasavvıflardan biri oldu. Hacı Bayram-ı Veli Türbesi, yolu Ankara’ya düşen her insanın uğraması ve görmesi ihtiyaç duyulan bir kıymet olarak günümüzdeki önemini ve yerini korumaya devam ediyor.

HOŞGÖRÜNÜN SİMGESİ HACI BAYRAM-I VELİ

14. ve 15. yüzyılda hayatını sürdüren Hacı Bayram-ı Veli, Osmanlı Devleti döneminde Ankara’nın Çubuk ilçesine bağlı Solfasol Köyü’nde doğdu. Hacı Bayram-ı Veli yaşamış olduğu müddetçe daima ilmin ve bilginin peşinden giden biri olarak birden fazla eser üretti ve zamanın dini ve bilimsel dersler veren hocalarından eğitim aldı. Böylece, kendi ilmini gelecek kuşaklara aktaran, birden fazla insan yetiştiren bir lider olarak Anadolu’da sevildi ve sayıldı.

Hacı Bayram-ı Veli yaşamış olduğu topraklarda yazdığı şiirlerle, verdiği öğütlerle her vakit hoşgörüyü aşılayan ve yaymaya çalışan biri oldu. Hacı Bayram-ı Veli vasıtası ile ondan ders almış nice talebesi de bu yola ömrünü adayarak, tolerans ve iyi niyetin elçisi oldu.

KERAMETİ DÖNEMİN PADİŞAHI TARAFINDAN BİLİNİYORDU

Hacı Bayram-ı Veli öylesine ön görülü bir kamildi ki İstanbul’un Fethini bile öncesinden tahmin etmişti. Onun maneviyatı yüksek bir insan bulunduğunu anlayan Sultan Murat’ın bir fermanında, Hacı Bayram-ı Veli ve öğrencilerinin sadece ilimle uğraşması gerektiği ve askerlikten muaf tutulduğu bildirilmiştir.

Şiirlerinde “Bayrami” mahlasını kullanan Hacı Bayram-ı Veli’ye bu adı hocası Somuncu Baba armağan etmiştir. Anlatılanlara göre Şüca-i Karamani, ismindeki bir kişi, “Hocam Hamideddin-i Veli’nin selamını iletiyorum. Sizi Kayseri’ye çağrı etmek amacıyla buradayım” dedi. Bu lafları duyan Hacı Bayram Veli Hamideddin adını işitince derhal yanıt verdi: “Elbette, bu davete icabet etmemiz gerekiyor. Hemen hazırlıklara başlayalım” dedi ve Kayseri’ye doğru yola çıktı. Hamideddin-i Veli olarak malum Somuncu Baba ile Kurban Bayramı’nda buluştular. Bu randevu esnasında Hamideddin-i Veli, “İki bayramı birden yaşıyoruz!” şeklinde bir anlatım kullanarak ona “Bayram” lakabını verdi ve öğrenciliğe kabul etti. O günden sonrasında Hacı Bayram-ı Veli şiirlerinde “Bayrami” mahlasını kullanmıştır.

Anadolu mutasavvıfları dendiğinde akla gelen ilk adlardan olan Hacı Bayram-ı Veli’nin türbesi Altındağ’da Hacı Bayram-ı Veli Camii’nin bitişiğinde bulunuyor. Verdiği eserlerle hala bütün insanlığa yoldaşlık eden Hacı Bayram-ı Veli kesinlikle ziyaret edilmesi ihtiyaç duyulan yerlerden bir tanesi.