İşte üretici-market arasındaki fiyat dengesizliği!

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Temmuz ayında müstahsil ile market arasındaki fiyat farkının maksimum yüzde 390,7 ile elmada olduğunu söyledi. Bayraktar, müstahsil ile market arasındaki fiyat değişimlerini, bu değişimlerin nedenlerini konuştu.

Bayraktar, gerçekleştirdiği görüntülü basın açıklamasında Temmuz ayında müstahsil ile market arasındaki fiyat değişimlerini, bu değişimlerin nedenlerini, mazot başta olmak suretiyle aylık ve senelik girdi fiyatlarındaki değişiklikleri ve besin fiyatlarında yaşanmış olan fiyat artışlarını değerlendirdi.

FİYAT FARKI EN FAZLA ELMADA

Temmuz ayında müstahsil ile market arasındaki fiyat farkının maksimum yüzde 390,7 ile elmada olduğunu söyleyen Bayraktar, “Elmadaki fiyat artışını yüzde 268,6 ile kuru üzüm, yüzde 219,7 ile havuç, yüzde 198,5 ile maydanoz, yüzde 192,1 ile marul, yüzde 185,4 ile kuru incir takip etti. Elma 4,9 kat, kuru üzüm 3,7 kat, havuç 3,2 kat, maydanoz 3 kat, marul ve kuru incir 2,9 kat fazlaya markette satıldı. Üreticide 5 lira olan elma markette 24 lira 53 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 92 lira 15 kuruşa, 10 lira olan havuç 31 lira 97 kuruşa, 2 lira 66 kuruş olan maydanoz 7 lira 95 kuruşa, 7 lira 17 kuruş olan marul 20 lira 93 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 156 lira 97 kuruşa tüketiciye satıldı” açıklamasını yaptı.

“MARKETTE FİYATI EN FAZLA ARTAN ÜRÜN YÜZDE 56,9 İLE SİVRİ BİBER OLDU”

Bayraktar, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak fiyat topladıkları market ürünlerinin, yarısından fazlasında fiyat artışı olduğunu açıkladı.

Bayraktar, “Temmuz ayında markette 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 18’inde fiyat düşüşü görüldü. Markette fiyatı maksimum artan ürün yüzde 56,9 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 28,1 ile maydanoz, yüzde 23,9 ile marul, yüzde 21,3 ile karpuz, yüzde 18,6 ile yeşil fasulye, yüzde 16,7 ile yumurta takip etti. Markette fiyatı maksimum düşen ürün ise yüzde 16,8 ile yeşil mercimek oldu. Yeşil mercimekteki düşüşü yüzde 12,4 ile havuç, yüzde 12,1 ile pirinç, yüzde 11,4 ile kuru incir, yüzde 11,1 ile kuru kayısı izledi” dedi.

“ÜRETİCİDE EN FAZLA FİYAT ARTIŞI YÜZDE 120,4 İLE KARPUZDA GÖRÜLDÜ”

Temmuz ayında 29 ürünün 15’inde fiyat artışı, 5 üründe fiyat düşüşü, 9 ürünün fiyatlarında da değişiklik olmadığını dile getiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Temmuz ayında üreticide 29 ürününün 15’inde fiyat artışı olurken, 5’inde fiyat düşüşü görüldü. 9 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Temmuz ayında üreticide fiyatı maksimum düşen ürün yüzde 39,5 ile yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 24,8 ile domates, yüzde 10 ile marul, yüzde 9,1 ile havuç, yüzde 4,2 ile patates izledi. Üreticide maksimum fiyat artışı yüzde 120,4 ile karpuzda görüldü. Karpuzdaki fiyat artışını yüzde 93,3 ile yeşil fasulye, yüzde 57 ile patlıcan, yüzde 46,4 ile kabak, yüzde 44,5 ile sivri biber takip etti.”

Fiyat değişimlerinin sebebi olarak ani iklim değişiklikleri, aşırı sıcaklar, aşırı yağışlar ve üretimdeki azalmaları işaret eden Bayraktar, öte taraftan sıcaklıkların artmasıyla beraber hasadın erken başlaması çoğu sebzede üretimi artırdığını anlatım etti. Ürün arzının artmasının da fiyatların düşmesine yol açtığını açıklayan Bayraktar, bu ürünlerden yeşil soğan, domates, marul, havuç ve patates tutarları gerilediğini laflarına ekledi.

“DEVLET DESTEKLERİNİN ARTIRILMASI BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR”

Bayraktar, zeytinyağı fiyatlarındaki artışta, talepte yaşanmış olan artışın yanı sıra yağışların kifayetsiz ve düzensizliğine bağlı olarak zeytin ve zeytinyağı rekoltesinde beklenen düşüşün de etkili olduğunu belirterek, “Dünya piyasalarında görülen zeytin ve zeytinyağı fiyat artışı ülkemizi de etkiliyor. Avrupa’da yaşanmış olan kuraklık sebebiyle zeytin ve zeytinyağı rekoltesinde düşüşler görüldü ve bu vaziyet zeytinyağı ihracatımızı artırdı. Zeytin ve zeytinyağı üreticilerimizin mağdur olmaması ve üretimlerine devam edebilmesi için verilen devlet desteklerinin artırılması büyük ehemmiyet taşıyor” dedi.

Bayraktar, gübre fiyatlarındaki artışa da değinerek, 6 aydır oluşan fiyat düşüşünün sonrasında haziran ayında yükselmeye başlayan fiyatların Temmuz’da da artmaya devam ettiğini açıkladı. Son bir ayda gübre fiyatlarında yüzde 33’e varan artışlar görüldüğünü laflarına ekleyen Bayraktar, bu artışların senelik bazda da fiyat artışı getirdiğini söyledi. Bayraktar, yeni ekim dönemine kısa bir müddet kala artan gübre tutarları karşısında üreticilerin kaygı duyduğunu belirterek, üreticilerin bu hasattan kazanacağı parayla başta buğday ve arpa üretimi olmak suretiyle gübre kullanımının mühim bir girdi maliyeti olduğu mamüller için girdi temin edeceğini dile getirdi.

“GIDA FİYATLARI ARTIŞLARI DEVAM EDECEK”

Bitkisel ve hayvansal üretimdeki maliyet sorununu çözmeden ve üretimi artırmadan besin mamüllerindeki enflasyonu çözmenin olası olmadığını da söyleyen Bayraktar, “Bu problem çözülmediği takdirde üreticilerimiz azca kazanılmış olduğu için üretimden vazgeçecek, tüketicilerimiz ise daha pahalıya ürün tüketecektir. Maliyetlerin düşürülmesi için üreticilerimiz tarımsal üretimde kullanılan bütün girdilere uygun fiyatlardan ulaşmak zorundadır. Merkez Bankası yayınladığı raporda başta sebze ve meyve olmak suretiyle besin fiyatlarında artışın süreceğini belirtiyor. Gıda tutarları artışlarında en mühim aktif olan müstahsil maliyetleri ürün arzını negatif yönde etkiliyor. Gıda ürünlerine karşı artan iç ve dış talebin karşılanıp piyasanın istikrar bulması, fiyat seviyesinin korunması arz problemininin çözümüne bağlıdır” dedi.