Orta Vadeli Plan OVP nedir? Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi TES ayrıntıları neler?

Orta Vadeli Plan OVP geçtiğimiz hafta yürürlüğe girmesinin sonra Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi TES dair detaylar araştırılmaya başlandı. İşte Orta Vadeli Plan OVP ve Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi TES dair ayrıntılar. Peki, Orta Vadeli Plan OVP nedir? Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi TES ayrıntıları neler?

ORTA VADELİ PROGRAM OVP NEDİR?

Orta Vadeli Program, bütçe sürecini başlatarak stratejik amaçlar temelinde amme politikaları ve uygulamalarını şekillendirecek ve kaynak tahsisini bu çerçevede yönlendirecektir. Aynı zamanda, amme ve hususi kesim için öngörülebilirliği artıracak bir yol haritası niteliğinde olan bu Program, son yıllarda toplumsal ve ekonomik alanda sağlanan gelişmelerin daha sağlam bir zeminde sürdürülmesi üzere emniyet ve istikrara katkıda bulunacaktır.

OVP’de çabalama yaşamı hakkında kim bilir en mühim nokta Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES). OVP’de ‘Otomatik Katılım Sistemi’nin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacaktır’ ifadesine yer verilmiş durumda. Bu ifadeden Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) halihazırdaki yapıya işveren katkısının da eklenerek sistemin genişletileceği ve Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne dönüştürüleceği anlaşılıyor. Bu anlatım kapsamında doğal ki kıdem tazminatının ne olacağı sorusu akıllara geliyor. Önceki dönemde TES kapsamında yürütülen çalışmalara işçi sendikalarının şiddetli tepkisi olmuştu. Aynı şekilde işverenler de tüm çalışanları için sisteme ilave katkıda bulunma mevzusu ile alakalı çekinceli davranınca TES mevzusu rafa kalkmıştı. OVP’de bulunan bu anlatım sonra TES’e dair detaylar tekrar gündeme gelecektir.

İKİNCİ AYLIK İMKANI

TES temel anlamda işçinin çalmış olduğu dönemde tutum etmesini ve emekli aylığına ayrıca ikinci bir aylığa hak kazanmasını öngören bir yapıdır. TES’de işçinin muayyen bir miktar katkı oranı ödediği buna ilave olarak işverenin ve devletin de katkı payıyla beraber işçinin hesabında para biriktiği bir sistemdir. TES için her ay işçi, işveren ve devletin ödediği katkı payları işçiye ait TES hesabında birikir ve nemalanır. Bu sayede işçi adına ikinci bir emekli aylığının oluşması mevzubahis olur.

İŞÇİYE SAĞLADIĞI AVANTAJ

TES’in işçi için en büyük pozitif yanları çalışırken meydana getirilen tutum ve işveren#8211;devlet katkısıyla beraber emeklilikte ikinci bir aylığa hak kazanabilmektir. Diğer taraftan halihazırdaki sistemde kıdem tazminatına erişemeyen ve çalmış olduğu sürenin sonunda ilave bir gelir elde edemeden işten ayrılmak halinde kalabilen işçilerin, TES ile çalışmış oldukları her ayın karşılığında tutum edebilmeleri mevzubahis olabilecek. İşçinin birtakım şartlarda TES hesabında biriken parayı alabilmesi olası olabilecek. Örneğin; ev almak ya da rahatsızlık sebebiyle yapılması ihtiyaç duyulan harcamalar kapsamında bu tutarın işçiye ödenmesi sağlanabilecek. Böylece işçiler TES vasıtası ile ilave bir gelir sağlamış olacaklar.

İŞVERENE KATKISI NELER?

TES, işveren açısından da kıdem tazminatının dizgesel hale gelmesini sağlayacak. Bu sayede dava yükü azalacağı gibi işçi uyuşmazlıkları için kaybedilen süreler de ortadan kalkacak. Diğer taraftan işverenler, TES’e her ay katkı oranı ödemek halinde kalacakları ve işçinin işten ayrılmasının basitleşecek olması sebebiyle TES’e geçmiş dönemde sıcak bakmamışlardı.

2024’ÜN SONUNDA ÇIKACAK

OVP’de TES için 2024’ün son çeyreği hedef olarak belirlenmiş durumda. Ancak OVP sadece bir siyaset belgesi. Bu süreç; mevzuyla alakalı yapılacak düzenlemenin ayrıntılarının netleşmesi, toplumsal tarafların mevzuya dair tavırları ve yürütülecek sürece bağlı olacak.

EMEKLİ ZAM ORANI

OVP’deki ‘gerçekleşen enflasyon değil de enflasyon hedefi üstünden emekli zam oranlarına’ dair yorum yapmak olası olabilir. Ancak bu aşamada net bir sayı ortaya çıkmadan beklentiye girilmesi doğru olmayacak. Memur ve memur emeklileri için ocak ayında yüzde 15 zamma ilave, enflasyonun yüzde 6’yı aşan bölümü oranında zam mevzubahis olacak. SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ise direkt olarak haziran-aralık enflasyonu zamlara yansıyacak.

ESNEK ÇALIŞMAYA GÜVENCE

OVP’de çabalama yaşamı hakkında iki hedef daha var.

Bunlardan biri esnek çabalama biçimlerine garanti getirilmesi. Özellikle son dönemde artan esnaf kurye modeli çabalama gibi mevzularda güvenceye dair mevzuatın geliştirilmesi hedefleniyor. Bunun yanısıra kısmi süreli ve uzaktan çalışanlar hakkında de yeni düzenlemelerin hayata geçirilmesi planlanıyor.

Diğer bir mühim hedef ise müdafaa sanayii, suni zeka, siber güvenlik, pak ve sürdürülebilir enerji ile feza teknolojileri gibi stratejik alanlarda kalifiye işgücü yetiştirmeye yönelik kamu-üniversite-özel sektör işbirliği programlarının uygulanması. Gençlere yönelik olarak bu sektörlerde atılacak adımlar ve işbirlikleri genç işsizliğinin azaltılması açısından önemli.