Sosyal medya fenomenlerinden vergi oyunu

Alternatif para kazanma tekniği olarak malum Influencer ve toplumsal medya fenomenliği Türkiye’de hızla yayılıyor. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, ülkemizde 100 binin üstünde toplumsal medyadan para kazanan yayıncı bulunuyor. Özellikle gençlerin rağbet etmiş olduğu bu alan, markaların ürün tanıtımları için kullanılıyor. Ancak bu pazardan elde edilmiş gelirlerin yüzde 80’i kayıt dışı ve vergiye doğal olarak değil… Türkiye’de dijital reklam pastasının büyüklüğü 22 milyar lirayı buluyor. Bu pastanın 10 milyar liralık bölümü toplumsal medya yayıncılarına aktarılıyor.

Bu yayıncılar; Instagram, YouTube, TikTok ve Twitch gibi kanallar aracılığı ile her sektörden reklam alıyor. İlgili bakanlıklar 2021 senesinde toplumsal medya gelirlerinin vergiye doğal olarak olması için bir düzenlemeyi devreye aldı. Buna göre bu işten para kazananlar; her yükümlü gibi KDV, gelir vergisi, geçici vergi ve bu vergilerin damga vergisini ödemeleri gerekiyor. Ancak yayıncılar vergi düzenlemesinin etrafından dolaşmayı başarıyor.

Bakanlık 2021 ‘de almış olduğu karar ile; Sosyal medya yayıncılarının Türkiye’de bir banka hesabı açmalarını, reklam gelirlerini burada tutmalarını zorunlu kıldı. Aynı şekilde ürün tanıtımlarında ‘reklam’ ‘işbirliği sponsorlu içerik’ gibi hastag’ler konulmasını zorunlu hale getirdi. Ancak yayıncıların büyük bölümü bunu ‘örtülü’ reklam olarak vergiden kaçırmayı başarıyor. Örneğin bir marka yayıncı ile anlaşarak ürünlerini tanıtmasını istiyor. Yayıncı ise ‘işbirliği’ hastag’i koymadan, ürünü kendi satın almış gibi paylaşımlarda bulunuyor. Bu sayede bakanlığın toplumsal medya birimlerine yakalanmıyor.

Aynı şekilde markalardan alınan ödemeler de değişik hesaplar aracılığı ile fenomen şahsa aktarılıyor. Yayıncı reklam ücretini kendi hesabına değil, diğer bir hesaba aktarılmasını istiyor. Bazı yayıncılar ise doğrudan elden ödeme alıyor. Ortalama bir yayıncı bütün kanalları kullanımı halinde ayda 100 bin lira ve üstünde para kazanabiliyor. Bu sayı kişinin popülerliğine göre değişebiliyor. Yalnızca bir post ya da story paylaşımı için 5 bin lira ile 40 bin lira içinde ücret istek ediliyor. Markalar ise iyi geri dönüş almaları sebebiyle bu sayıları yayıncılara ödüyor. Devletin vergi kaybı ise milyar liraları buluyor.